-
LEGADO QUILOMBOLA: Saberes aplicados ao ensino de ciências||QUILOMBOLA LEGACY: Knowledge applied to science teaching||LEGADO QUILOMBOLA: Conocimiento aplicado a la enseñanza de las ciencias
- Voltar
Metadados
Descrição
La inserción del saber popular en las escuelas se entiende como una posibilidad de construcción colectiva de conocimientos, a partir de la diversidad cultural de los diferentes grupos y de sus propias lógicas de lectura del mundo. Ante estos argumentos, el objetivo de este estudio fue relacionar los saberes populares con las clases de Ciencias (Biología y Química) en la matriz curricular, según el Área de Ciencias Naturales y sus Tecnologías en la Enseñanza Media de un colegio público ubicado en una comunidad quilombola en Minas Gerais. Al vivir una experiencia docente en esta comunidad, se identificaron características en los estudiantes que comprometían su desarrollo educativo. Para minimizar las dificultades observadas, reflexionamos sobre la posibilidad de rescatar el conocimiento local, con el objetivo de valorarlo y aplicarlo en la enseñanza de las ciencias. Así, se planteó la pregunta: ¿Es posible contextualizar las clases impartidas considerando los saberes quilombolas, con el objetivo de mejorar la enseñanza-aprendizaje y la consecuente valoración del saber de la comunidad? Para desarrollar este trabajo se utilizó una metodología cualitativa y aplicada. En cuanto a los objetivos de la investigación, se puede clasificar como descriptiva y en cuanto a los procedimientos, es una investigación etnográfica y participativa. Luego de aplicar la Secuencia Didáctica se verificó un desempeño satisfactorio en los conocimientos de química y microbiología adquiridos por los estudiantes, al comparar la prueba preintervención y la prueba postintervención. Finalmente, el momento culminante reveló la importancia de desarrollar y aplicar la secuencia didáctica como un producto educativo replicable o que sirva de inspiración para el desarrollo de otros trabajos interdisciplinarios.||Kwinjiza ubumenyi buzwi mumashuri byunvikana nkibishoboka byubaka hamwe ubumenyi, bushingiye kumico itandukanye mumico itandukanye hamwe na logique yabo yo gusoma isi. Urebye izo mpaka, intego y’ubu bushakashatsi yari iyo guhuza ubumenyi bukunzwe n’amasomo ya siyanse (Biologiya na Chimie) muri matrike y’amasomo, nk’uko akarere ka siyansi y’ubumenyi n’ikoranabuhanga kayo mu ishuri ryisumbuye ry’ishuri rya Leta riherereye umuryango wa quilombola muri Minas Gerais. Iyo uhuye nuburambe bwo kwigisha muri uyu muryango, ibimenyetso byagaragaye mubanyeshuri byabangamiye iterambere ryabo. Kugirango tugabanye ingorane zagaragaye, twatekereje kubishoboka byo gutabara ubumenyi bwaho, tugamije kubuha agaciro no kubushyira mubikorwa byo kwigisha siyanse. Ni yo mpamvu ikibazo cyabajijwe: Birashoboka guhuza amasomo yigishijwe urebye ubumenyi bwa quilombola, bugamije kunoza imyigire-myigishirize no gushima ubumenyi bwabaturage? Gutezimbere iki gikorwa, hakoreshejwe uburyo bwujuje ubuziranenge kandi bukoreshwa. Kubireba intego zubushakashatsi, birashobora gushyirwa mubisobanuro kandi bijyanye nuburyo bukoreshwa, ni ubushakashatsi bwamoko kandi bugira uruhare. Nyuma yo gukoresha urutonde rwa Didactique, imikorere ishimishije mubumenyi bwa chimie na mikorobiologiya yabanyeshuri yagenzuwe, mugihe ugereranije ikizamini kibanziriza intervention nikizamini nyuma yo gutabarwa. Hanyuma, umwanya wanyuma wagaragaje akamaro ko guteza imbere no gushyira mubikorwa urutonde rwa didactique nkigicuruzwa cyigisha gishobora kwigana cyangwa kikaba intandaro yo guteza imbere indi mirimo itandukanye.
||Compreende-se a inserção dos saberes populares na escola como uma possibilidade de construção coletiva do conhecimento, a partir da diversidade cultural de diferentes grupos e suas lógicas próprias de leitura do mundo. Em face desses argumentos, o objetivo deste estudo foi relacionar saberes populares às aulas das Ciências (Biologia e Química) da matriz curricular, conforme a Área de Ciências da Natureza e suas Tecnologias do Ensino Médio de uma escola pública localizada em uma comunidade quilombola mineira. Ao vivenciar uma experiência em docência nesta comunidade, identificou-se nos discentes, características que comprometiam o desenvolvimento educacional dos mesmos. A fim de minimizar as dificuldades observadas, refletiu-se sobre a possiblidade de resgatar os saberes locais, visando valorizá-los e aplicá-los no ensino de ciências. Assim foi colocada a questão: É possível a contextualização das aulas ministradas considerando os saberes quilombolas, visando melhoria do ensino-aprendizagem e consequente valorização dos saberes da comunidade? Para o desenvolvimento desse trabalho, foi utilizada uma metodologia de abordagem qualitativa e de natureza aplicada. Quanto aos objetivos da pesquisa, pode ser classificada como descritiva e quanto aos procedimentos é uma pesquisa etnográfica e participante. Após a aplicação da Sequência Didática, verificou-se o desempenho satisfatório em conhecimentos em química e microbiologia adquiridos pelos alunos, quando comparados o teste pré-intervenção e o teste pós-intervenção. Por fim, o momento de culminância revelou a importância da elaboração e aplicação da sequência didática como produto educacional possível de ser replicado ou que sirva de inspiração para a elaboração de outros trabalhos interdisciplinares.
Colaboradores
DADO AUSENTE NO PROVEDOR
Abrangência
DADO AUSENTE NO PROVEDOR
Autor
Dias Quintão Maia, Emília | Simplício Carvalho, Regina
Data
28 de junho de 2024
Formato
Identificador
https://www.e-publicacoes.uerj.br/e-mosaicos/article/view/79896 | 10.12957/e-mosaicos.2024.79896
Idioma
Direitos autorais
Copyright (c) 2024 Emília Dias Quintão Maia, Regina Simplício Carvalho
Fonte
e-Mosaicos; v. 13 n. 31 (2024): e-Mosaicos | 2316-9303
Assuntos
Saberes populares | Sequência Didática | Comunidade quilombola | ensino de ciências | Diversidade cultural | Popular knowledge | Following teaching | Quilombola community | Science teaching | Cultural diversity | Conocimiento popular | Siguiente enseñanza | Comunidad quilombola | Enseñanza de las ciencias | Diversidad cultural
Tipo
info:eu-repo/semantics/article | info:eu-repo/semantics/publishedVersion